RUNE TARİHİ
Runler,
kuzey Avrupa, İskandinavya ve İngiltere'nin Germen ve İskandinav kabileleri
tarafından yazı, kehanet ve büyülü amaçlar için kullanılan eski bir Germen
alfabesidir. MS 3. yüzyıla tarihlenen taşlar, mücevherler, silahlar ve nesneler
üzerinde runik yazıtlar bulunmuştur, ancak bunların bundan çok önce var
olmaları muhtemeldir.
Runik
alfabeler, ilk altı runesinden (Fehu, Uruz, Thurisaz, Ansuz, Raidho, Kaunan)
sonra “futharks” olarak adlandırılır.
Üç temel futhark vardır:
24
karakterli Elder Futhark, gelişimi MS birinci yüzyılda başlayan ve 400 yılında
tamamlanan ilk tam biçimli runik alfabedir.
Viking
Çağı'nın başlarında Elder Futhark'tan ayrılmaya başlayan 16 karakterli Genç
Futhark
İskandinavya'daki
eski alfabenin yerini alan ve yavaş yavaş değişen İngiltere'deki Elder
Futhark'a eklenen 33 karakterli Anglo-Sakson Futhorc.
İngiltere'de,
runler MS 5. yüzyıldan MS 11. yüzyılın başına kadar kullanımdayken,
İskandinavya'da runelerin kullanımı Orta Çağ ve öncesine kadar uzanmıştır.
Runeler
alışılmışın aksine parşömen üzerine mürekkep ya da kalemle yazılmamış
taş,ahşap,kemik gibi sert bir yüzeye oyulmuştur.Bu yüzden köşeli ve keskin
formludurlar.
Yapılan araştırmalarda Rune’nin kökeninin
Latin ve eski Yunan kaynaklarına dayandığı belirlenmiştir.Buna karşın bazı
arkeologlar Kuzey İtalya’nın köken olduğunu ifade eder.Fakat bu Roma alfabesi ile Rune arasında paralellik olduğu
anlamında değildir.Benzerlik sadece şekilseldir.Birazda yazıdaki kullanılma şeklindendir.Sonuçta
İtalik ve Latin yazıları Etrüsk alfabesinden gelmektedir.Bu batı Yunan Alfabesi
Ailesinin bir koludur. Linguistik ve Fonetikaraştırmalar Mö 200 lerden başlayan
bir sürecin içinde yukardaki etkileşimin ortaya çıktığını göstermektedir. Kuzey
ırkları Latin alfabesiyle ilişki kurduklarında uyum sağlamadılar.Aksine kendine
sembol sistemlerini Latin Alfabesi’nin üzerine koydular yani harflare kendi
dünyevi tanımlarını ve dinsel yaşamlarını belirten anlamlar yüklediler. Böylece
ortaya basit bir resim türü harflerden oluşan alfabe çıktı. Sonrada majikal bir
alfabeye dönüşerek muskalarda ,majikal metinlerde ,kehanetlerde
kullanıldı.‘Futhark ‘adı alfabe anlamındadır ve ardıl olarak Runik alfabenin
ilk harflerinden oluşur. Futhark 24 harften oluşur. F harfi ile başlar o harfi
ile sona erer. Bütün kuzey Germanik ırklarda ,İsveç,Norveç,Danimarka ve Kuzey
Almanya da değişik formlarda kullanılmıştır.Runik alfabe Danimarka dan İsveç ve
Norveç oradanda İzlanda ve Grönland a Vikingler aracalığı ile taşınmıştır.
Kuzey Amerika da bulunan Runlar ında Vikingler tarafından getirildiği
düşünülmektedir. Fakat bu bilgide kesin değildir.
Rune Mucizesi Zeynep Keyik kitabından alıntıdır.
Yorum yaz